Jest ryzyko...jest przyjemność?

Jest ryzyko...jest przyjemność?
autorem artykułu jest Katarzyna Ośka

Przeważnie, jeśli chcemy osiągnąć korzyści na jakimkolwiek polu, musimy podjąć ryzyko. Od czego zależy nasza reakcja na ryzykowne sytuacje?

Od kilkudziesięciu lat naukowcy poszukują metod mierzenia i kontrolowania ryzyka, sprawdzając swoje teorie na zwierzętach i ludziach. Na przykład badania nad trzmielami wykazały, że owady te wybierają opcje pewne, gdy są dla nich wystarczające. Zdecydowaną awersję do ryzyka przejawiają szczury. 72,05% badanych zwierząt z tego gatunku wybierało dźwignie, które na pewno otwierały dostęp do pokarmu, chociaż wiedziały, że innego rodzaju dźwignie mogą także dopuszczać je do pokarmu i to w zdecydowanie większych ilościach, co jednak wiązało się z ryzykiem śmierci.

Istnieje wiele teorii tłumaczących ryzyko w świecie ludzi. Są to między innymi (w wielkim skrócie i pobieżnie, zainteresowanych odsyłam do podanego źródla):

Teoria poszukiwań wrażeń przejawia się w uprawianiu ekstremalnych sportów, angażowania się w działania zagrażające zdrowiu (narkotyki, przygodny seks) i narażania się na straty finansowe (hazard). Tych działań łatwo możemy uniknąć, po prostu z nich rezygnując. Jednak osoba postrzegająca ryzyko w kategoriach poszukiwania wrażeń utożsamia je z pewnego rodzaju przyjemnością.

Behawioralna teoria decyzji przebiega według zasady: ”muszę podjąć ryzyko, aby osiągnąć korzyści albo uniknąć pewnych strat”. W myśl tej zasady przebiega zakład Pascala. Człowiek może wierzyć lub nie wierzyć w istnienie Boga. Jeśli wierzy, to traci życie doczesne (na rzecz modlitw i czynienia dobra) i otrzymuje życie wieczne, ale tylko w pierwszym przypadku. Jeśli nie wierzy, to zatrzymuje życie doczesne i traci życie wieczne. Pascal wywnioskował, że wiara bardziej się opłaca, ponieważ ryzykujemy tylko czas życia, który jest zazwyczaj krótki (człowiek żyje średnio około 70 lat), a nagrodą może być życie wieczne.

Teoria perspektywy jest jedną z ciekawszych. Wedle jej założeń człowiek podejmuje ryzyko zabezpieczając się przed stratami. Została sformułowana w latach 70tych XX wieku przez Daniela Kahnemana i Amosa Tversky'ego na podstawie ciekawych badań, m.in. tzw. problemu choroby azjatyckiej. W opisie problemu postawione są różne punkty widzenia. W skrócie problem, przedstawiony w ankiecie, został postawiony następująco:

„Wyobraź sobie, że USA przygotowuje się do wybuchu nieznanej choroby azjatyckiej, która może spowodować śmierć 600. osób. Program do walki z epidemią zakłada dwie możliwości
A. 200 osób uratowanych
B. B. z prawdopodobieństwem 1/3 600. osób uratowanych, zaś z prawdopodobieństwem 2/3 nikt nie przeżyje.
Którą z opcji wybierasz”
Ten sam problem sformułowany w inny sposób zakłada te same możliwości, tyle że przedstawione w innej perspektywie:
A. 400 osób umrze
B. 1/3 nie umiera, 2/3 umrze 600. osób.

Wyniki potwierdziły, że decyzje ludzi są relatywne i zależą od punktu widzenia. W programie opisanym jako pierwszy możliwość A. wybrało 72% ankietowanych, zaś B. 28%. W drugim za A. opowiedziało się 22%, B. 78%.

Podejście do ryzyka możemy świetnie zaobserwować oglądając różnego rodzaju teleturnieje, z których najbardziej odpowiedni jest w tej mierze TVNowski teleturniej „Milionerzy”. Po przejściu drugiego progu gwarantowanego (czterdzieści tysięcy złotych) wielu jest opanowanych graczy, którzy racjonalizują ryzyko, ale jeszcze więcej takich, którzy wpadają w pewien rodzaj dziwacznej paranoi. Od tego jak sobie przedstawią sytuację zależy czy grają dalej, czy też nie.

Niektórzy decydują się zaryzykować, kiedy mają już pełen ogląd sytuacji, inni skaczą w wodę nie znając jej głębokości. Jedno wydaje się być pewne: tak w historii świata, jak i w indywidualnych historiach poszczególnych ludzi, ryzyko jest jednym z istotnych czynników rozwoju. Możemy je zminimalizować, ostrożnie podchodząc do problemu i rozpatrując je z różnych perspektyw. Warto jednak pamiętać, że niekiedy zbyt długi okres rozpatrywania, może sprawić, że świetna okazja ucieknie nam bezpowrotnie.

Żródło: Tomasz Zaleśkiewicz, Przyjemność czy konieczność. Psychologia spostrzegania i podejmowania ryzyka

--
http://www.superja.pl/node/1558

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Zobacz takze:
Jak poprawić swoją pamięć?
W poszukiwaniu galanterii skórzanej
Pozwól jej za sobą uganiać!
Karoshi - śmierć z przepracowania
Na dobrej diecie być.